સોશિયલ મીડિયામાં રિલ્સ, સેલ્ફી અને એક એક ક્ષણની પળોને સતત મોબાઈલમાં કેદ કરીને ફેસબૂક, ઈન્સ્ટાગ્રામ જેવા પ્લેટફોર્મ પર ચઢાવતા, પોસ્ટ કર્યા પછી લાઈક, રિ-ટ્વિટ અને પછી નેગેટિવ કોમેન્ટને ડિલેટ કરે રાખતા ગુજરાતના અધિકાંશ સાંસદો પોતાને મળતા MPLAD-સ્વનિધીમાંથી વિકાસના કામો કરવામાં સતત ઉણા ઉતરી રહ્યા છે! ચૂંટણી વેળાએ આકાશથી તારા તોડીને ઝગમગતા રસ્તા, તૂટેલા છાપરે સોનાના નળિયા પાથરી આપવા જેવી ગુલબાંગો પોકારતા સાંસદો પોતાનુ 95.80 ટકા ફંડ વાપરી શક્યા નથી. કેન્દ્ર અને રાજ્ય સરકારની સેંકડો યોજનાઓનોને ગ્રાઉન્ડ ઉપર, છેવડાના નાગરીકો સુધી કેવી રીતે પહોંચાડતા હશે તેને લઈને પણ સવાલો ઉભા થઈ રહ્યા છે.
લોકતાંત્રિક વ્યવસ્થાઓ અને સરકારી યોજનામાં સોશિયલ ઓડિટ કરતા સ્વૈચ્છિક સંગઠન- NGO ‘માહિતી અધિકાર ગુજરાત પહેલ’ એ બુધવારે લોકસભામાં ગુજરાતનું પ્રતિનિધિત્વ કરતા ૨૬ સાંસદોની કામગીરીનો રિપોર્ટ જાહેર કર્યો છે. મતદારોની આશાઓ અને તેમના હાથમાં મોટા પાયે વિકાસ ભંડોળ હોવા છતાં ગુજરાતના 26 સાંસદોએ છેલ્લા એક વર્ષમાં તેમના ફાળવેલ MPLAD ભંડોળના માત્ર 4.2% ખર્ચ કરી શક્યા છે. જી હા…ચિંતાજનક રીતે 26 સંસદીય મતવિસ્તારોમાંથી 14 મતવિસ્તારોમાં તો એક પણ વિકાસ પ્રોજેક્ટ પૂર્ણ થયો નથી, જે ગંભીર શાસન ખામીને ઉજાગર કરે છે.
MPLAD (સંસદ સ્થાનિક વિસ્તાર વિકાસ) યોજના દરેક સાંસદને તેમના મતવિસ્તારોમાં વિકાસ કાર્યો કરવા માટે દર વર્ષે 5 કરોડ રૂપિયાની ગ્રાન્ટ આપે છે, જેમાં રસ્તાઓ અને સ્વચ્છતાથી લઈને સિંચાઈ અને જાહેર આરોગ્યનો સમાવેશ થાય છે. તેમ છતાં 18મી લોકસભાના પ્રથમ વર્ષમાં સમગ્ર ગુજરાતમાં કુલ 10.72 કરોડ રૂપિયા ખર્ચ કરવામાં આવ્યા છે.
સત્તાવાર માહિતી અનુસાર, છુટાછવાયા ખર્ચની યાદીમાં ભરૂચ મતવિસ્તાર સૌથી આગળ છે, જેણે રૂ. 1.73 કરોડનો ઉપયોગ કર્યો છે, ત્યારબાદ પાટણ રૂ. 1.56 કરોડ અને સાબરકાંઠા રૂ. 1.08 કરોડનો ખર્ચ કર્યો છે. જોકે, છ મતવિસ્તાર અમદાવાદ પૂર્વ, અમદાવાદ પશ્ચિમ, બનાસકાંઠા, છોટા ઉદેપુર, ગાંધીનગર અને નવસારીએ અત્યાર સુધી આ યોજના હેઠળ એક પણ રૂપિયો ખર્ચ કર્યો નથી.
વિડંબના એ છે કે નવસારી સૌથી વધુ કામોની ભલામણ કરવામાં ટોચ પર છે (297), ત્યારબાદ મહેસાણા (271) અને ખેડા (265). દરખાસ્તોના પૂર છતાં જમીન પર કાર્યવાહી લગભગ કાગળ પર છે. MPLAD માર્ગદર્શિકા મુજબ ભલામણ કરાયેલા કામોને 45 દિવસમાં મંજૂરી આપવી જરૂરી છે, પરંતુ આંકડા કંઈક અલગ જ કહે છે.
રાજ્યભરમાં ભલામણ કરાયેલા 3823 કામોમાંથી એક વર્ષમાં ફક્ત 93 પૂર્ણ થયા છે. જે 2.5% કરતા પણ ઓછા અમલીકરણ છે. તેનાથી પણ ખરાબ વાત એ છે કે, ગાંધીનગર, જામનગર, કચ્છ અને વલસાડ જેવા મુખ્ય વિસ્તારો સહિત 14 મતવિસ્તારોમાં એક પણ પ્રોજેક્ટ પૂર્ણ થયો નથી, જે પ્રણાલીગત વિલંબ અને ઉદાસીનતા દર્શાવે છે. આ ડેટા ચૂંટાયેલા વચનો અને જમીન પર કરાયેલા કામોની વચ્ચે ચિંતાજનક અસમાનતા દર્શાવે છે. જે મતદારોએ તેમના સાંસદો પર વિકાસના આદેશ પર વિશ્વાસ કર્યો હતો, તેમના માટે MPLAD નું નિરાશાજનક પ્રદર્શન જવાબદારી અને ઇરાદા અંગે ગંભીર પ્રશ્નો ઉભા કરે છે.